Biệt thự là không gian sống đẳng cấp, là sự kết hợp hài hoà giữa kiến trúc và cảnh quan xung quanh. Vậy khi nhắc đến biệt thự chúng ta liên tưởng đến điều gì? Và khái niệm biệt thự hay câu hỏi biệt thự là gì? Thế nào là biệt thự? Định nghĩa biệt thự? Là những câu hỏi dễ tưởng tượng và nhận biết nhưng lại không dễ định nghĩa một cách sắc sảo. 

• Khái niệm biệt thự

Biệt thự trong lịch sử được hình thành ở thời kỳ La Mã, là nơi ở của tầng lớp thượng lưu La Mã cổ đại. Sau sự sụp đổ của Cộng hoà La Mã đôi khi chuyển giao cho Giáo hội để tái sử dụng như một tu viện. Sau đó, họ dần dần lại phát triển qua các thời Trung Cổ và đến ngày nay.

Trong các từ điển tiếng Việt, "biệt thự" có nghĩa là nhà rộng có vườn riêng biệt. Về cơ bản thì Biệt thự là loại hình nhà ở được thiết kế và xây dựng trên một không gian tương đối hoàn thiện và biệt lập tương đối với không gian xây dựng chung. Thông thường, biệt thự được hiểu là nhà ở riêng lẻ có sân vườn (cây xanh, thảm cỏ, vườn hoa, …), có tường rào và lối ra vào riêng biệt. Việc thiết kế biệt thự đòi hỏi phải có nghệ thuật và thẩm mĩ cao. Theo quan điểm xưa thì Biệt thự là một dinh thự có diện tích lớn đứng độc lập trên một mảnh đất rộng rãi, có khuôn viên bao quanh ngôi nhà, rộng rãi và thoáng mát, thường có hàng rào chắn, trong biệt thự có bể bơi. Ngoài ra bên trong biệt thự có một không gian sống tiện nghi và thoải mái, yên tĩnh không ồn ào vì vậy biệt thự thường được tọa lạc ở những vùng ngoại ô, đồng quê, nông trại yên tĩnh.

• Khái niệm Biệt thự ngày nay

Biệt thự hiểu theo nghĩa phổ quát trong thời kỳ hiện đại là không gian sống nhà ở được xây dựng biệt lập, có hàng rào, hoặc tường rào có lối đi riêng. Tổng thể khuôn viên đất xây biệt thự hài hòa với không gian xung quanh. Kiến trúc ngoại thất và nội thất phải có tính thẩm mỹ cao, hài hòa… việc trang trí tùy theo từng thời kỳ, trường phái và gu thẩm mỹ của mỗi gia chủ. Biệt thự thường phải có sân vườn, khoảng xanh trong và ngoài nhà. Theo sự phát triển của xã hội các công năng khác gắn với sự tiện nghi được bổ sung thêm theo nhu cầu sử dụng và điều kiện sống.

Về bản chất thì khái niệm biệt thự ngày nay không khác quá nhiều với thời kỳ ra đời khái niệm biệt thự của La Mã cổ đại. Biệt thự vẫn được hiểu theo nghĩa phổ quát nhất là căn nhà đẹp với nhiều công năng thường thiết kế từ một đến ba tầng được xây dựng trên một khu đất rộng có sân vườn. 
Tuy vậy nếu so sánh loại biệt thự trong các dự án hiện nay và với những biệt thự được xây dựng trước giải phóng tại Thủ Đức hoặc xây dựng từ thời Pháp tại một số các thành phố lớn thì rõ ràng khái niệm biệt thự đã có những khoảng cách khá xa so với khái niệm ban đầu.
Những biệt thự được xây dựng trước 1975 và cả những căn được xây dựng từ thời Pháp đều có diện tích từ 500m2 đến vài ngàn mét vuông. Ngoài diện tích xây nhà còn có phần đất cho vườn cây cảnh, hòn non bộ, không ít căn còn có cả hồ bơi, thậm chí còn đủ đất để làm một sân tennis…
Biệt thự là nhà ở riêng biệt (hoặc có nguồn gốc là nhà ở đang được dung vào mục đích khác) có sân vườn, có hàng rào và lối ra vào riêng biệt, có số tầng chính không quá 3 tầng (không kể tầng mái che cầu thang, tầng mái và tầng hầm), có ít nhất 3 mặt trông ra sân hoặc vườn, có diện tích không vượt quá 50% diện tích khuôn viên đất, được xác định là khu chức năng trong quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị được cấp có thẩm quyền phê duyệt“. Tuy không đưa ra con số diện tích đất cụ thể nhưng thường những căn biệt thự hiện đại thường có diện tích đất khoảng 130m2 trở lên mặt tiền tối thiểu là 10m.
Như vậy chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy, quy chuẩn của biệt thự đã dần trở nên rõ ràng và phù hợp hơn với thời điểm hiện tại và điều kiện của Việt Nam.
Cũng theo thông tư của Bộ Xây Dựng hiện nay thì biệt thự được phân thành 3 nhóm:
Biệt thự nhóm 1: là những nhà biệt thự gắn liền với di tích lịch sử - văn hóa và được xếp hạng theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa, biệt thự có giá trị điển hình về kiến trúc do các cơ quan có thẩm quyền về xây dựng – kiến trúc và văn hóa cấp tỉnh phối hợp xác định lập danh sách và trình Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phê duyệt.
Biệt thự nhóm 2: là những biệt thự không thuộc biệt thự nhóm 1 nhưng có giá trị về kiến trúc do các cơ quan có thẩm quyền về xây dựng – kiến trúc cấp tỉnh phối hợp xác định, lập danh sách và trình Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt.
Biệt thự nhóm 3: là những nhà biệt thự không thuộc nhóm 1 và nhóm 2.
Các loại biệt thự phổ biến hiện nay
Chúng ta thường nghe biệt thự, biệt thự phố nhưng với sự phát triển du nhập của nhiều loại hình kiến trúc của các nước phương Tây nên loại hình nhà biệt thự lại có rất nhiều loại biệt thự được gọi theo công năng, đặc điểm, kiểu thiết kế, kiến trúc,.. điển hình như: Biệt thự phố, biệt thự liền kề, biệt thự vườn, biệt thự nghỉ dưỡng, biệt thự đơn lập, biệt thự song lập, biệt thự tứ lập, biệt thự mini, biệt thự hiện đại, biệt thự tân cổ điển, biệt thự du lịch,… Cũng tìm hiểu những khái niệm cơ bản về biệt thự của từng loại biệt thự riêng biệt này ngay nào.
Biệt thự hiện đại
Phổ biến và dễ nhận thấy nhất là Biệt thự hiện đại. Đây là biệt thự được thiết kế theo phong cách hiện đại. Trong đó phong cách hiện đại là phong cách thiết kế kiến trúc, nội thất hiện đại tập trung chủ yếu vào công năng, tránh các phụ kiện rườm rà, các trang trí cầu kỳ như phong cách tân cổ điển, cổ điển trước đó. Ngoài ra, biệt thự hiện đại còn được trang bị rất nhiều các tính năng smart home, tăng tiện ích và mang đến sự thuận lợi tối đa khi sử dụng. Tiêu chí căn bản của một căn biệt thự hiện đại gồm có các tiêu chí dưới đây. 
Mật độ xây dựng thấp
Mật độ cây xanh, hồ nước của toàn khu
Kiến trúc và nội thất bên ngoài và bên trong cần sang trọng, tinh tế
Phải là không gian sống yên tĩnh, sạch sẽ
Được quản lý an ninh và an toàn cao
Đầy đủ các dịch vụ tiện ích cơ bản và cao cấp
Đôi khi bạn sẽ cảm thấy nó quá đơn giản, thô hoặc lạnh nhưng nếu được lên kế hoạch thiết kế chặt chẽ, hợp lý nó sẽ tạo nên cảm giác bình yên, thoải mái trong ngôi nhà của mình. Đặc điểm của phong cách này là thường dùng gam màu trung tính (đen, trắng, be, nâu) và phối theo tông cho phép nhấn mạnh vào các hình khối, đường nét và vật liệu thường sử dụng vật liệu công nghiệp như chrome, kính và bê tông những loại vật liệu mới theo xu hướng công nghiệp hiện đại.

Biệt thự đơn lập
Đây là dạng biệt thự hiện đại có khái niệm gần sát với khái niệm biệt thự sơ khai nhất.

Biệt thự đơn lập là biệt thự đứng độc lập trên một mảnh đất với bốn mặt đều có mặt thoáng nhất định thường được xây dựng chính giữa một lô đất và xung quanh 4 mặt là cảnh quan cây cối. Diện tích thường từ 288m2 đến 497m2.
Biệt thự song lập
Biệt thự song lập là kiểu biệt thự ghép khối gồm 2 nhà tách biệt đối xứng, liền kề và chung nhau kiến trúc nhưng đối xứng.

Với ý tưởng là thiết kế một ngôi nhà trên nửa khu đất trước sau đó thiết kế đối xứng sang ngôi nhà thứ 2. Diện tích đất thường nhỏ hơn đơn lập từ 189 – 232m2. Giá bán thường thấp hơn biệt thự đơn lập.
Biệt thự mini
Biệt thự mini là loại hình biệt thự có diện tích nhỏ từ 80m2 đến 100m2 và thiết kế phải khoa học để có vừa tạo nên không gian sang trọng, đẹp như một căn biệt thự trong một khoảng diện tích nhỏ. 

Thực tế khi rao bán nhà gọi là biệt thự mini mà có diện tích xây dựng chiếm gần hết diện tích đất không có khuôn viên tách biệt hay sân vườn thì chỉ có thể gọi là nhà phố mini. Vì vậy biệt thự mini là biệt thự dù có diện tích nhỏ khoảng 100m2 trở xuống nhưng vẫn phải đáp ứng tiêu chuẩn của một căn biệt thự là diện tích xây dựng chiếm tối đa 50% diện tích đất và 3 mặt tiếp xúc với sân vườn
Biệt thự vườn
Biệt thự vườn là biệt thự được xây dựng trên khoảng đất rộng lớn, cả 4 mặt đều tiếp xúc với thiên nhiên như vườn cây, tiểu cảnh, đài phun nước, bể bơi, được xây dựng trên khoảng đất rộng lớn có sân vườn rộng và mật độ xây dựng thấp. Biệt thự vườn ở thành phố thường có chi phí cao hơn, diện tích đất hạn hẹp hơn biệt thự ở nông thôn do giá đất đắt đỏ.

Đặc trưng biệt thự vườn thường là biệt thự 1 tầng đến 3 tầng mái thái đua rộng với hệ thống cửa nhiều ở các phòng mục đích tận dụng tối đa vẻ đẹp thiên nhiên.
Biệt thự nghỉ dưỡng
Biệt thự nghỉ dưỡng là loại hình biệt thự được thiết kế kiến trúc, nội thất tinh tế. Mỗi căn biệt thự đều được trang bị đầy đủ tiện ích sống hoàn hảo phục vụ cho khách du lịch, những chuyến nghỉ mát của đoàn thể, công ty hay tổ chức và thường được thiết kế tại các dự án resort, tổ hợp khách sạn hay các dịch vụ tiện ích.

Biệt thự nghỉ dưỡng thường được có tại các điểm du lịch nổi tiếng, các vùng ven biển, vùng núi, môi trường nghỉ dưỡng trong lành, hoàn hảo.
Biệt thự du lịch
Biệt thự du lịch là loại hình biệt thự sử dụng với mục đích kinh doanh dịch vụ du lịch thường được trang bị đầy đủ thiết bị, tiện nghi để khách thuê có thể sử dụng trong thời gian lưu trú.

Biệt thự du lịch thường ở những địa điểm du lịch nổi tiếng như biệt thự nghỉ dưỡng và thường có mục đích sử dụng khác hẳn với các loại biệt thự khác. Mỗi biệt thự du lịch thường có 3 biệt thự trở lên.